Ruttes belang is niet meer het VVD-belang
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2019/07/meeusartikel-468x468.png)
Sinds de nacht van Kaag en de zaterdag van Segers is de slogan waarmee Rutte op 17 maart de verkiezingen won – ‘samen sterker verder’ – nogal drastisch uitgekleed. ‘Samen’ en ‘sterker’ zijn in de praktijk vervallen. Het enige dat de premier over heeft: ‘verder’.
En verder gaat hij. Cameraploegen troffen hem zaterdag op zijn favoriete beeltenis van onverzettelijkheid, de fiets. Hij was „met corona” bezig, „en hoe we het land daarna weer met elkaar opbouwen”. Hij gaf niet op. Zo stond het ook in zijn mail, vrijdag, aan de leden: hij blijft „knokken voor al die hardwerkende mensen in dit mooie land”. Typisch Rutte. Meteen terug in de campagnestand, en dan gelijk het gevaar onderdrukken dat na Segers ook D66 en CDA hem deze week zouden afwijzen als premier van een nieuw kabinet.
Overal doken VVD-hulptroepen op. De meeste oud-bewindslieden hielden het netjes. Oud-Kamervoorzitter Weisglas ontwaarde een ‘hetze’ tegen Rutte. Oud-Kamerlid Elias zag in Segers’ manoeuvre „het lelijkste gezicht van de politiek”. Ruttes oud-campagneleider Huffnagel wist wel „wie deze Pasen Judas is”. Intussen kregen kritische VVD’ers telefoon uit de partij: geen dolkstoten in de rug a.u.b. En vertelden liberalen dat Rutte graag bereid zal zijn een nieuw kabinet zonder de VVD vanuit de oppositie te vloeren.
Maar nu de formatie deze week een trage herstart krijgt, valt wel op dat geen van de VVD-klagers actieve politici zijn. En onthullender: dat de uithalen van sommige VVD’ers haaks staan op de eigenschap waarop Rutte zijn hele Haagse reputatie bouwde – zijn vermogen partijen met charme en inlevingsvermogen aan elkaar te praten. Dit zit ook verweven in de voornaamste les van kabinetsformaties die meester-informateur Herman Tjeenk Willink – ook nu weer genoemd – in interviews steeds herhaalt: zet andere partijen nooit onder druk. „Voorkom altijd dat iemand zich gedwongen voelt te snel ja te zeggen. Dan zegt hij neen.”
En na de nacht van Kaag en de zaterdag van Segers zijn er twee feiten waar geen boze VVD’er omheen kan. Een kabinet zonder de VVD is in de praktijk onmogelijk, maar een werkbare meerderheid voor een nieuw kabinet-Rutte is in de praktijk ook onmogelijk.
Ergo: alle grote VVD-woorden van dit weekeinde kunnen niet verhullen dat de belangen van de VVD en de premier niet langer parallel lopen. Kiezen voor Rutte is zeer waarschijnlijk kiezen voor oppositie of nieuwe verkiezingen. Kiezen voor regeren is kiezen voor een andere VVD-premier dan Rutte.
En een partij die de waarde van een snelle formatie benadrukt, en een leider die bezorgd is over corona en de wederopbouw van het land, kunnen deze realiteiten natuurlijk ook accepteren. Uit landsbelang, om een optie te noemen.
Reacties
Een reactie posten