De waterstofeconomie liep spaak. Kan een Duits plan voor de doorbraak zorgen?
Transitie
Duitsland steekt 19 miljard in de aanleg van een netwerk voor waterstof. Een energiedrager die noodzakelijk wordt geacht om de industrie te vergroenen. Met het besluit geeft Duitsland een ‘belangrijk signaal’ aan de betrokken partijen, zegt energie-expert René Peters van TNO. “Zo kan er een markt ontstaan. Als die pijpleidingen er liggen kan de waterstof ook echt van aanbieder naar klant.”
Het was hoog tijd dat er een dergelijk signaal zou komen. Want alle vrolijkheid was wel zo’n beetje verdwenen uit het gesprek over de ‘waterstofeconomie’. Bedrijven bliezen hun waterstofplannen af of stelden ze uit. Vooral vanwege hoge kosten.
Om die reden denkt Peters ook dat het signaal van Duitsland niet voldoende is om een doorbraak van waterstof te bereiken. Om groene waterstof te maken is duurzaam opgewekte elektriciteit nodig. De prijs daarvoor is sinds de Oekraïne-oorlog fors gestegen. In Nederland moeten waterstoffabrieken ook nog eens aansluitkosten betalen aan netwerkbeheerder Tennet om überhaupt van stroom te worden voorzien. Dat zorgt voor extra kosten.
Iedereen wacht op dalende prijzen
Ook de elektrolysers, die nodig zijn om water te splitsen in waterstof en zuurstof, zijn voor veel bedrijven nog te duur. Een kip-en-eiverhaal, zegt Peters. De fabrikanten van die machines zeggen dat ze goedkoper worden als meer afnemers ze bestellen. Maar die potentiële afnemers wachten eerst tot de prijs van de machines omlaag gaat.
Alle geïnteresseerden voelen zich gegijzeld door de belofte van dalende prijzen. Potentiële waterstoffabrikanten investeren niet in fabrieken, omdat de benodigde elektriciteit en elektrolysers eerst goedkoper moeten worden. Potentiële klanten sluiten geen langetermijncontracten af omdat de waterstof die ze willen afnemen over een paar misschien veel goedkoper is.
Er zijn oplossingen in zicht. Zo investeren Nederland en Duitsland beiden 300 miljoen euro in een fonds dat de financiële risico’s voor klanten weg moet nemen. Geïnteresseerde afnemers kunnen dan subsidie krijgen om de inkoopprijs van waterstof wat te drukken. H2 Global heet dit Duitse initiatief.
In Duitsland betalen waterstoffabrikanten geen aansluitkosten voor het stroomnet. Het idee is dat ze kunnen helpen om stroompieken op te vangen door meer waterstof te produceren als het stroomnet overbelast is.
Nederland wordt Duitslands hofleverancier
Het netwerk dat Duitsland wil aanleggen is ruim 9000 kilometer lang en verbindt alle bondslanden en de belangrijkste industriegebieden met elkaar. Nederland is in de plannen een belangrijke leverancier van waterstof. Ongeveer 20 procent van de Duitse import moet via Nederland geleverd worden.
Gasunie bouwt daarvoor samen met de Duitsers vier zogeheten interconnectors, dat zijn pijpleidingen die de grens over gaan. Die komen bij Oude Statenzijl (provincie Groningen), Vlieghuis (Drenthe), Winterswijk en Zevenaar (beide in Gelderland). Een zelfde soort afspraken wil Gasunie met de Belgen maken.
Nederland kan in de toekomst naar verwachting veel waterstof opwekken dankzij de windparken op de Noordzee. Via de zeehavens van Rotterdam, Amsterdam en de Eemshaven kan bovendien veel waterstof worden geïmporteerd.
In totaal voorziet het Duitse plan in dertien interconnectors, die behalve naar Nederland ook naar onder andere Denemarken, Frankrijk, Oostenrijk en Tsjechië gaan.
Het Duitse waterstofnetwerk zal in delen in gebruik genomen worden en moet in 2032 volledig af zijn. Voor de aanleg van het Nederlandse waterstofnetwerk heeft Gasunie 2 tot 2,5 miljard euro gereserveerd. In beide landen zal het waterstofnetwerk voor een groot deel bestaan uit oude aardgasleidingen.
Reacties
Een reactie posten