‘We zijn verslaafd aan suiker. Dat maakt ons ziek’, zegt arts Martin Bennis als reactie op alarmbel RIVM over overgewicht
Ziek
‘We zijn verslaafd aan suiker. Dat maakt ons ziek’, zegt arts Martin Bennis als reactie op alarmbel RIVM over overgewichtLeonie Groen
25-11-24, 17:49 | update: 25-11-24, 17:58
Suiker is net zo verslavend als alcohol en gokken, zegt arts Martin Bennis. © ANP / ANP
AmsterdamObesitas! Obesitas! Het RIVM luidt de noodklok (zie het stukje hieronder). ,,BMI zegt niet alles”, is de reactie van anesthesioloog Martin Bennis, verbonden aan de Noordwest Ziekenhuisgroep en gespecialiseerd in een gezonde leefstijl. ,,Twintig procent van de mensen met overgewicht is gezond. Sommige slanke, sportieve mensen zijn niet gezond, zonder dat zij het weten. Obesitas is gewoon een van de uitingen van een dieperliggend probleem: onze ongezonde leefstijl. We snoepen, snaaien, snacken maar door. Dat maakt ons ziek.”
Fruitsuiker. Het klinkt zo lekker. En gezond. Fruit is gezond, toch? Het Voedingscentrum adviseert toch niet voor niets dat je dagelijks twee stuks fruit moet eten, naast de ‘verplichte’ 250 gram groenten? Fruit bevat vitamines, mineralen, vezels en anti-oxidanten.
,,Fruitsuiker is schadelijk voor je gezondheid”, tekent Bennis aan. ,,We denken dat we er dik van worden. Dat is ook zo. Maar daar gaat het mij niet om. Fruitsuiker is puur gif. Ons lichaam heeft het nergens voor nodig.” Hij zegt dat suikers het stofwisselingsproces in ons lichaam ontregelen. ,,De voedingsindustrie gebruikt het kwistig om ons voedsel lekkerder en beter verkoopbaar te maken. Wij zijn aan suiker verslaafd geraakt.”
Met als gevolg: ziekte. Heel veel ziekte. Bennis heeft over een pandemie van ongekende omvang. ,,Iedereen wordt chronisch patiënt gemaakt.”
Vernaggelen
Hij noemt een heel rijtje ziektes op die te linken zijn aan overmatige suikerconsumptie: ,,Obesitas en overgewicht heb ik al genoemd als een van de uitingsvormen. Andere zijn bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, diabetes type 2, kanker, lever- en nierziektes, psychische problemen, depressiviteit, dementie, gewrichtsaandoeningen, Alzheimer, Parkinson, auto-immuunziektes, allergieën en onvruchtbaarheid.” De arts is niet te stoppen. Hij kan nog wel even doorgaan
Bennis legt uit hoe suikers ons lichaam ‘vernaggelen’. ,,Fructose zet ons lichaam ertoe aan om energie en water op te slaan als vet. Dat is een heel mooi mechanisme in tijden van schaarste. Maar nu? In deze tijd van overvloed? Nu werkt fructose tegen ons.”
Blijvende trek
Hij somt op: ,,Suikers verstoren de werking van de superbelangrijke energiefabriekjes in ons lijf, de mitochondriën, en veroorzaakt algehele moeheid. Ziekte is het gevolg. Suikers stimuleren de insulineresistentie, met als gevolg (pre)diabetes 2. Ze maken je ook resistent tegen het hormoon leptine, met als gevolg een blijvende trek in eten. Ze veroorzaken oxidatieve stress in je lijf, met als gevolg ontstekingen overal in het lichaam. Ze verstoren je microbioom (de biljoenen bacteriën, virussen, gisten en schimmels in je darmen), met als gevolg allerlei ziektes als auto-immuunstoornissen en infecties. Suikers veroorzaken snel leververvetting. Het gevolg van dit alles zijn de stofwisselingsstoornissen die je kunt scharen onder de paraplunaam ‘metabool syndroom’.”
Hoe het allemaal precies in het lichaam werkt, daarover verschijnen zo nu en dan wat meer boeken van technische aard van medici die, net als Bennis, meer aan preventie willen doen. ,,Bij de ene mens uit het metabool syndroom zich met de ene ziekte, bij de andere mens met een andere ziekte.” De arts zeg dat het gezondheidsprobleem alleen maar erger wordt. ,,Driekwart van de Nederlanders lijdt aan stofwisselingsafwijkingen. In Amerika is dat al 95 procent. Daar gaan wij ook naartoe en de zorg zit nu al in een infarct.”
Je kunt twintig jaar lang rondlopen met het metabool syndroom zonder dat je in de gaten hebt dat er iets mis is
Martin Bennis
Anesthesioloog, specialist gezonde leefstijl
Volgens Bennis lijdt tachtig procent van de Nederlanders met obesitas aan het metabool syndroom. Hij steekt een waarschuwend vingertje op. ,, Ook veertig procent van de volwassen Nederlanders die wij als gezond beschouwen, blijken volgens de literatuur verschijnselen te vertonen die je vroeger alleen bij zestigplussers zag, de metabole disfuncties. Die zitten al in de voorstadia van de genoemde ziektes. Je kunt twintig jaar lang rondlopen met het metabool syndroom zonder dat je in de gaten hebt dat er iets mis is, dat je grote kans hebt op een ernstige ziekte.”
Anesthesioloog Martin Bennis. © Archieffoto jjfoto.nl / Jan Jong
Bennis vindt het verschrikkelijk om te moeten zeggen: ,,Zelfs dertig procent van onze jongeren heeft al een chronische aandoening en vijfentwintig procent last van chronische moeheid. Terwijl onze jongeren de meest gezonde Nederlanders zouden moeten zijn.” De farmaceutische industrie wordt er alleen maar beter van, voegt Bennis eraan toe.
Wat nu met het fruit? Met twee stuks per dag krijg je volgens het RIVM niet te snel teveel fructose binnen. ,,Pers het niet”, voegt Bennis eraan toe. ,,De vezels heb je nodig en als je sapjes maakt, consumeer je al gauw te veel fructose. Fruit moet je eten”.
Het is nog niet goed mogelijk om nu al te laten onderzoeken of je wellicht op weg bent om ziek te worden. Zodra je dat weet, kun je het tij nog keren. ,,Je kunt nu nog nergens terecht. We hebben nog geen centra voor vroegdiagnostiek. Ik ben er wel heel druk mee om het eerste Medisch Centrum voor Preventie en Leefstijl op te richten.”
Alarmbel RIVM
In 2050 heeft 64 procent van de Nederlanders overgewicht. Dat meldt het RIVM in het rapport ‘Volksgezondheid Toekomst Verkenning’ dat woensdag 27 november wordt gepubliceerd. De stijging zal naar verwachting te zien zijn in alle leeftijdsgroepen. Maar de categorie 18-44 jaar steekt het meest ongunstig af. Steeds meer jonge mensen kampen volgens het RIVM met overgewicht. Minimaal een derde van alle jongvolwassen van 20-29 is te zwaar. Het RIVM publiceert elke vier jaar cijfers over overgewicht. Overgewicht raak je niet zomaar kwijt. Daarover zijn alle deskundigen het wel eens.
(On)gezonde voedingsmiddelen
Fructose is verreweg de zoetste van alle suikers. Fructose komt van nature voor in fruit. Fruitsuiker wordt in de voedingsindustrie gebruikt om koek, snoep en frisdrank zoet te maken. ,,Zo’n tachtig procent van alle verpakte voedingsmiddelen en frisdranken wordt gezoet met glucose-fructosesiroop om het lekkerder te maken en beter te verkopen. Het wordt als natuurlijke suiker gepromoot en er zijn wel honderd namen voor bedacht”, aldus anesthesioloog Martin Bennis die is gespecialiseerd in een gezonde leefstijl.
De meeste fruitsoorten bevatten hooguit 5 gram fructose per 100 gram. Behalve gedroogd fruit, rozijnen, rijpe mango peer en druiven. Die zitten wel boordevol fructose.
De minste fructose (2 gram per 100 gram) zit in aardbeien, frambozen, abrikozen, pruimen, bessen en grapefruit.
Groenten bevatten amper fructose.
Een groot glas frisdrank, energydrink en vruchtensap bevat al gauw 15 gram fructose per 100 milliliter. Kant-en-klaar-sauzen bevatten ook veel fructose.
Meer dan 15 gram fructose per dag kan al schadelijk zijn.
Het lichaam maakt zelf ook fructose aan. Dat is het geval bij mensen die veel brood, pasta, rijst, aardappelen en meelproducten eten. Dan wordt de overmaat aan glucose omgezet in fructose. Dit gebeurt ook bij een te hoge zoutconsumptie.
De frequent hoge glucosespiegel in het bloed met een daaropvolgende insulinepiek is ook heel ongezond op een andere manier. Je stimuleert met die insuline namelijk celgroei en kanker.
Het advies van Bennis: ,,Vermijd ultrabewerkt voedsel. Eet zoutarm, onbewerkt, vers, biologisch, eiwitrijk voedsel met ruim gezonde vetten. Beperk de geraffineerde koolhydraten zoals meel, pasta, brood, rijst, pannenkoeken en aardappelen. Doe alle sapjes en frisdranken in de ban en wees heel matig met alcohol.
Drink anderhalf liter water per dag, koffie en thee is ook prima.”
Reacties
Een reactie posten