Ultrafijnstof rond Schiphol leidt tot gezondheidsklachten: effecten op hart en longen (update met reacties)
© foto rivm
SCHIPHOL
Het ultrafijnstof van met name startende vliegtuigen, leidt ook daadwerkelijk tot gezondheidsklachten in de omgeving. Vooral kinderen met luchtwegaandoeningen hebben meer last.
Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), in samenwerking met de Universiteit van Utrecht en het Academisch Medisch Centrum (AMC). Nog niet eerder is er zo’n uitgebreid onderzoek gedaan naar ultrafijnstof van vliegverkeer en gezondheid.
Mensen die in de buurt van Schiphol wonen, staan regelmatig bloot aan verhoogde concentraties ultrafijnstof. Dit kan een effect hebben op de gezondheid.
Op zulke dagen hebben kinderen met luchtwegaandoeningen meer last en gebruiken ze meer medicijnen. Klachten zijn kortademigheid en piepende ademhaling.
Astma
Bij kinderen en gezonde volwassenen zijn verminderingen in de longfunctie gemeten. Bij gezonde volwassen zijn ook verandering van de hartfunctie gemeten door de kortdurende hogere blootstelling.
Gemiddeld genomen zijn deze veranderingen klein en hoeven ze niet tot gezondheidsklachten te leiden. Deze veranderingen kunnen groter zijn voor mensen die hiervoor gevoelig zijn, bijvoorbeeld omdat ze astma of hartaandoeningen hebben.
De effecten treden zowel op bij ultrafijnstof afkomstig van vliegverkeer als bij andere bronnen, zoals wegverkeer. Er zijn geen aanwijzingen dat de gezondheidseffecten van het vliegverkeer anders zijn dan die van het wegverkeer. Ultrafijnstof is het aantal zeer kleine deeltjes in de lucht (kleiner dan 0,1 micrometer) die juist ver kunnen doordringen in de longen.
Uit de studie onder 191 kinderen van 7 tot 11 jaar op drie basisscholen in Badhoevedorp en Aalsmeer is gebleken dat de belangrijkste bron in omgeving van Schiphol voor roet hoogstwaarschijnlijk het wegverkeer is, dat als een deken over de omgeving ligt. „Voor deeltjesaantallen van 10-20 nm (het ultrafijnstof) is de grootste bron in de omgeving inderdaad luchthaven Schiphol”, luidt de conclusie van het rapport.
Omwonenden van Schiphol staan bloot aan ultrafijn stof, concludeert @rivm. Kun je nagaan als je op het platform van Schiphol werkt. Gezond je werk kunnen doen is een mensenrecht.
Andere Tweets van FNVSchiphol bekijken
Studie
De conclusies zijn gebaseerd op drie studies: een studie met 191 basisschoolkinderen in woonkernen vlakbij Schiphol, een studie met 21 gezonde volwassenen in een mobiel laboratorium direct naast Schiphol en een laboratoriumstudie met longcellen. De resultaten van dit onderzoek geven nog geen inzicht in mogelijke gezondheidseffecten van ultrafijnstof over een lange periode.
Het Rivm is nu gestart met onderzoek naar de effecten van langdurige blootstelling aan ultrafijnstof van vliegverkeer. Dit onderzoek maakt gebruik van de resultaten van het onderzoek ’Meten en berekenen’ naar de hoeveelheid ultrafijnstof rond Schiphol en de resultaten van het onderzoek naar directe effecten op de gezondheid. De resultaten hiervan worden in 2021 verwacht.
Als je in de buurt van #Schiphol woont, kom je regelmatig in contact met verhoogde concentraties #ultrafijnstof. Kortdurende blootstelling kan een effect hebben op de gezondheid. Nog niet eerder is er zo’n uitgebreid onderzoek gedaan.
44 mensen praten hierover
De onderzoeken zijn er gekomen nadat TNO in 2014 al had aangetoond dat rond Schiphol vier keer zoveel ultrafijnstof werd gemeten. Die uitstoot geldt alleen voor de eerste dertig seconden van de start. Weliswaar minder, maar nog altijd schadelijk is het landen en taxiën.
Milieudefensie claimde toen dat een startend vliegtuig per seconde net zoveel ultrafijnstof uitstoot als een miljoen vrachtwagens. Omwonenden zouden volgens Milieudefensie korter leven. De relatie met de luchtvaart was volgens TNO duidelijk omdat het om zwavelhoudende deeltjes ging. „Het verlagen van het zwavelgehalte van kerosine kan dan ook helpen”, adviseert TNO-onderzoeker Menno Keuken indertijd.
Krimp
„Schiphol moet krimpen. Het wordt tijd om de balans herstellen tussen klimaatverandering, natuur, gezondheid aan de ene kant en economie aan de andere”, stellen de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland (MNH), Greenpeace en Natuur & Milieu in een reactie op het onderzoek van het Rivm naar de concentraties ultrafijnstof vlakbij Schiphol.
Sijas Akkerman, directeur van MNH : „Uit dit onderzoek blijkt voor ons dat Schiphol schadelijker is voor de gezondheid van omwonenden dan tot nu toe werd aangenomen. De concentraties zijn hoger dan door Schiphol gerapporteerd in de milieueffectrapportages. En er zijn acute gezondheidseffecten, wat door Schiphol tot nu toe wordt ontkend. Voor ons is het duidelijk. Als je alle feiten op een rij zet kun je niet anders concluderen dat Schiphol moet krimpen.”
Op woonlocaties vlakbij Schiphol zorgen vliegtuigen voor gemiddeld 15.000 extra ultrafijnstofdeeltjes per cm3. In gebieden vlakbij de luchthaven met een toch al veel luchtvervuiling door bijvoorbeeld autoverkeer – zoals Badhoevedorp, Nieuwe Meer en Oude Meer - loopt de totale concentratie op tot 20.000 tot 30.000 deeltjes per cm3.
Vlak bij de start en taxibanen is de concentratie zelfs boven de 35.000. Voor ultrafijnstof bestaat geen veilige concentratie.
Akkerman: „Uit het onderzoek onder kinderen op basisscholen in de buurt van Schiphol blijkt dat waar de uitstoot van Schiphol groeit, de longfunctie van kinderen vermindert. Laten we dat zo snel mogelijk omdraaien.”
Minister
Luchtvaartminister Cora van Nieuwenhuizen trekt nog geen conclusies wat betreft de groei van het vliegverkeer op Schiphol.
De minister benadrukt dat er geen aanwijzingen dat de gezondheidseffecten van ultrafijnstof van vliegverkeer anders zijn dan die van het wegverkeer, maar ze geeft wel toe dat rond Schiphol de concentraties hoger liggen.
„De onderzoeksresultaten kunnen bijdragen aan de internationale discussie over het eventueel bepalen van internationale normen voor ultrafijnstof. Momenteel gelden wel voor de grotere fracties van fijn stof normen, maar nog niet voor ultrafijnstof omdat daarover nog te weinig bekend is.”
De minister wacht nog wel op het eindrapport dat in 2021 komt. „De tussenresultaten zullen waar mogelijk worden betrokken bij de luchtvaartnota en het Schone Lucht Akkoord.”
Plan van aanpak
Schiphol erkent dat het vliegverkeer tot 200 meter vanaf de startbanen voor zeker vijftig procent bijdraagt aan de hoeveelheid ultrafijnstof in de lucht. ,,De hoeveelheid ultrafijnstof in de directe omgeving hangt af van de windrichting. Als de wind vanaf Schiphol of een omliggende snelweg komt is de concentratie vaak hoger dan bij wind vanuit een andere richting.’’
De luchthaven hecht grote waarde aan het onderzoek van het Rivm, zo staat in een verklaring. ,,Kwaliteit van leven is een van de speerpunten van Schiphol en de inzichten uit het onderzoek kunnen helpen dat voor omwonenden van en werknemers op de luchthaven te verbeteren. Schiphol werkt aan een actieplan om ultrafijnstof te reduceren. Schiphol wil dit actieplan samen met luchtvaartmaatschappijen en andere betrokken stakeholders opstellen en eind 2019 gereed hebben.
Dat plan leunt dan vooral op brandstofbesparing en CO2-reductie, omdat daarmee ook minder ultrafijnstof wordt uitgestoten. Zeker biokerosine en synthetische kerosine kunnen daar op de lange termijn aan bijdragen.
Reacties
Een reactie posten