Mexicaanse kartels ontginnen Nederland om ‘crystal meth’ te koken
Mexicaanse kartels ontginnen Nederland om ‘crystal meth’ te koken
Drugs Een Nederlandse schipper en drie Mexicanen staan voor de rechter wegens productie van crystal meth. De zaak toont dat de Mexicaanse drugsmaffia Nederland ontdekt.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data55179216-ad7176.jpg)
De Mexicanen hadden hem in de tang voor hij er erg in had. Beduusd getuigt schipper Cor B. dinsdag over wat er gebeurt als hij in het najaar van 2018 laat weten dat zijn Arsianco te huur is. Twee Mexicaanse mannen met wie hij via een tussen-persoon in Amsterdam afspreekt, zeggen dat ze in het ruim van zijn 85 meter lange binnenvaartschip ‘medicijnen’ willen produceren. B.: „Toen kon ik eigenlijk al niet meer terug.”
Enkele weken later is er een laboratorium ingericht. Niet voor de productie van medicijnen (of xtc, zoals B. dan nog vermoedt), maar van methamfetamine, beter bekend als de slopende pepdrug crystal meth. Lang zal het niet operationeel zijn: in mei 2019 wordt het drijvende lab ontdekt door de havenpolitie van Moerdijk.
Deze week staan B. en drie Mexicaanse verdachten in Breda voor de rechter. Na de eerdere zitting dinsdag gaat de zaak deze donderdag verder met het requisitoir en de strafeis. Dat op de boot, in de woorden van politie-onderzoekers, een laboratorium voor „de grootschalige en langdurige productie” van crystal meth stond, ontkent geen van de verdachten. Maar in wiens opdracht dit werd ingericht en gerund, daar zwijgen ze allen stellig over.
„Ik vrees voor mijn veiligheid”, stelt Diego V.J., de enige Mexicaanse verdachte die nog net enkele algemene vragen van de Bredase rechters wil beantwoorden. Zijn eveneens aangehouden broer Víctor en de derde verdachte, Candelario V.L., beroepen zich telkens op hun zwijgrecht. Door de tolk wordt dit een paar keer foutief vertaald als ‘zwijgplicht’, wat tot enige hilariteit leidt in de rechtszaal. „Dat is in dit geval misschien wel van toepassing”, grapt de advocaat van de broers.
Nederland biedt vele voordelen
De angst onder de verdachten illustreert hoe met het methlab ook de mores van de Mexicaanse drugsmaffia Nederland binnendringen. Naast de drugsboot in Moerdijk werden in Nederland en België recentelijk meerdere methlaboratoria opgerold met Mexicanen (en andere Latijns-Amerikanen) als betrokken verdachten.
In een bedrijfspand in het Zuid-Hollandse Wateringen vond de politie vierhonderd kilo crystal meth (geschatte straatwaarde 80 miljoen euro) en hield ze drie Mexicanen aan. In de zomer trof de politie in een verborgen ruimte van een Rotterdams bedrijfspand 2.500 kilo crystal meth – de grootste vondst ooit in Europa. De lading kwam via Spanje naar Nederland, stelt de politie. Vermoed wordt dat Mexicanen betrokken waren bij de productie.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data55179210-2f7116.jpg)
De opgerolde labs leggen bloot dat kartels deze hoek van West-Europa niet alleen gebruiken als belangrijke invoerhaven voor cocaïne, maar ook ontginnen als productieplaats. Volgens het Europese Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EWDD) is Nederland in de EU inmiddels één van de drie hoofdproducenten van meth met ‘oude’ productielanden als Tsjechië en Litouwen. „De betrokkenheid van Mexicanen in de methproductie in Nederland en België is bijzonder verontrustend”, stelde het EWDD eind vorig jaar in een onderzoek.
Via Rotterdam
Als geglobaliseerde handelsnatie biedt Nederland vele voordelen. Terwijl een plantaardige drug als cocaïne dicht bij de plantages in Zuid-Amerika geproduceerd moet worden, kan een drug als crystal meth evengoed (of zelfs beter) hier ‘gekookt’ worden. Via de wereldhaven van Rotterdam (en die van Antwerpen) is het makkelijk de benodigde grondstoffen in te voeren. Nederland heeft veel ervaring met de productie van synthetische drugs als speed en xtc. En het heeft een uitstekende infrastructuur voor verdere distributie naar consumenten in Oost-Europa, Azië of Australië. De financiële sector van de Zuidas is ideaal om winsten wit te wassen. En: de straffen op drugsproductie liggen hier lager dan in Mexico.
Het is ook niet zo moeilijk om crystal meth te maken, zegt Jorrit van den Berg, die bij het Nederlands Forensisch Instituut in opdracht van het Openbaar Ministerie methamfetaminelabs onderzoekt. In Nederland wordt crystal meth meestal geproduceerd met benzylmethylketon (BMK). De stof wordt in containers tussen andere lading verstopt. Eenmaal in Nederland wordt BMK gemengd met andere stoffen en gekookt in ketels.
Laboratoria worden groter, zegt Van den Berg. Inspecteerde hij vroeger veel huis-tuin-en-keukenlabs, nu zijn het professionele, geordende productiecentra. Ketels zijn van hoogwaardige kwaliteit. De vuile lucht wordt weggezogen door een zuiveringsinstallatie. Er zijn timers. En soms wordt in logboeken elke productiestap netjes bijgehouden, zegt hij. „Het zijn bedrijven: alles is gericht op maximale productie en zoveel mogelijk verdienen.”
Opvallend kenmerk van de Mexicanen, zegt Van den Berg, is de hoge kwaliteit van hun meth. Die is sterk en bestaat uit grote, mooie, heldere kristallen. „Het is een trucje dat andere producenten nog niet kennen.” Nederlandse meth was voorheen vaak van een lagere kwaliteit.
Mexico als voorland?
Jaime Arredondo, die in Mexico drugs en de handel erin onderzoekt, is niet verrast dat kartels hun expertise naar Europa exporteren. „Dat is slimmer dan het hele eindproduct te verschepen. Naar Azië sturen ze al jaren koks om labs te runnen.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data55179222-42cd0b.jpg)
Specialisten van LFO en SEON hebben pauze.
Foto Erald van der Aa/ANP
Mexico kampt met toenemend drugsgeweld, inmiddels opgelopen tot gemiddeld bijna honderd moorden per dag. Er wordt door concurrerende bendes gevochten om smokkelroutes, straathandel en zeehavens voor de invoer van chemicaliën. Wacht Nederland hetzelfde lot?
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/01/data53606463-b2b4a0.jpg)
Tot eind jaren tachtig werd de drug vooral in de VS zelf geproduceerd. Maar in reactie op de groeiende zorgen over het slopende effect op gebruikers, gingen de Amerikanen harder optreden. Invoer van grondstoffen werd strenger gereguleerd. Productie verschoof zo naar Mexico, waar de kartels het nu op industriële wijze maken. Vooral het Sinaloa-kartel, dat ook al veel cocaïne smokkelt naar Europa en de VS.
Mexico gold aanvankelijk enkel als productieland, de meth werd zo snel mogelijk naar de VS geëxporteerd. Sommige kartels verboden zelfs de verkoop in de steden aan de Mexicaanse grens, van waaruit ze naar de VS smokkelen. De drug kan zo verwoestend zijn, dat ze verzet vreesden van de lokale bevolking, terwijl kartels juist liever géén aandacht trekken.
Vorig decennium raakte die criminele code in onbruik. De kartels begonnen crístal, hielo of ice – zoals methamfetamine er heet – in Mexico zelf te pushen. Dit heeft met name in Tijuana, de grensstad waar veel drugs richting de Amerikaanse westkust wordt doorgevoerd, de prijzen sterk doen dalen en het gebruik opgejaagd. De bijbehorende straathandel leidt nu tot veel geweld.
In 2008 was crystal meth het op vier na meest gebruikte middel waarmee Mexicaanse verslaafden zich meldden voor hulp. Inmiddels komt het (na alcohol) op plek twee, nog vóór coke, wiet of heroïne. Arredondo: „Het grootste probleem van Mexico is nu crystal meth.”
Veel alternatieven
Nederland is daar nog ver van verwijderd: het middel wordt niet grootschalig gebruikt, wijzen enquêtes en rioolwateronderzoek uit. Het heeft een slecht imago en Nederlandse gebruikers hebben de keuze uit een ruim aanbod aan alternatieven. Drugs als xtc, speed of coke: relatief goedkoop, van uitstekende kwaliteit en beter te combineren met een drukke agenda.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data55179281-2b2ced.jpg)
In de gayscene geniet crystal meth onder de bijnaam Tina wel een zekere populariteit. Vooral homomannen gebruiken het als middel voor zogeheten chemsex. Maar er zijn geen tekenen dat het buiten deze nichegroep aanslaat.
/s3/static.nrc.nl/images/stripped/2710binmeth_rick_def.jpg)
Toch is waakzaamheid geboden, waarschuwen verslavingsdeskundigen en opsporingsautoriteiten na vondsten zoals in Moerdijk. De beschikbaarheid van de drug nam de afgelopen jaren toe en de straatprijs is met enkele tientjes gedaald tot 70 à 80 euro per gram, vertelt drugsexpert Ton Nabben van de Hogeschool van Amsterdam. „Maar dealers bieden de drug nog amper aan in hun WhatsApp-menu’s.”
In het verleden zijn nichedrugs als ketamine en ghb echter wel vaker ‘doorgebroken’ naar een breder publiek. In de VS is meth vooral populair onder gemarginaliseerde bevolkingsgroepen. Nabben: „Ook in economisch zwakkere gemeenschappen in de periferie van Nederland zou het wellicht kunnen aanslaan, bijvoorbeeld onder gebruikers van ghb en speed. Of onder oudere junkies in de stad, zoals crack-verslaafden, maar die laatste groep is hier veel kleiner dan in de VS of Oost-Europa.”
Instructies via appjes
Verleggen van de productie van Mexico naar Nederland gaat in ieder geval eenvoudig, leert de zaak in Breda deze week. De mannen op de boot hadden geen scheikundige ervaring, de broers zeggen dat ze in de groentehandel zaten. Ze werden gelokt met de belofte 3.000 euro per maand te verdienen. Eerst zaten ze enige maanden in een Haags appartement te wachten, toen was het lab klaar en konden ze aan de slag.
Instructies kregen ze via appjes van ene Chalío, vanaf een mobiel nummer uit Mexico. Voeg beetje bij beetje zoveel liter olie toe, goed roeren, verhoog de temperatuur tot 120 graden, et cetera. Van elke stap stuurden ze foto’s terug naar Chalío.
Kregen ze die maanden betaald?, vraagt Diego V.’s eigen advocaat hem. „Nee”, luidt het antwoord. „Zal u nog betaald worden?” „Geen idee.” Bent u bang? „Ik beroep me op mijn zwijgrecht.”
Reacties
Een reactie posten