Hoogleraar: minder achterkamertjes, meer democratie nodig in Metropoolregio
Hoogleraar: minder achterkamertjes, meer democratie nodig
in Metropoolregio
5 februari 2023, 10.06 uur · Aangepast 5 februari 2023, 11.08 uur ·
Door Dimitri Walbeek
Politici in het gebied van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) moeten veel meer zeggenschap hebben in dit informeel samenwerkingsverband. Dat vindt bestuurskundige Marcel Boogers. Ook is het volgens hem beter als de ongeveer 2,5 miljoen inwoners van de metropoolregio beter betrokken worden. “Burgers kunnen nu niet meebepalen, terwijl ze wel meebetalen.”
Boogers geldt in het land der bestuurskundigen als dé expert
op het gebied van regionale samenwerkingen. Hij is hoogleraar Regionaal Bestuur
aan de universiteit van Twente. Ook werkte hij mee aan een groot aantal onderzoeken
naar onder meer regionale samenwerking.
Dus is hij zeer geschikt om de Metropoolregio Amsterdam
tegen het licht te houden. Dat het informele samenwerkingsverband van 30
gemeenten, twee provincies en de Vervoerregio Amsterdam bestaat, is alleen maar
toe te juichen volgens hem. “Er zijn veel voordelen: een krachtige lobby in
Europa en bij het Rijk, gezamenlijke plannen maken voor de hele regio en elkaar
niet gaan tegenwerken, dat is de grote winst van zo’n samenwerking.”
Goede democratische afweging
Maar de MRA is ook ‘licht georganiseerd’. “Het is een
soort netwerksamenwerking met gesprekstafels. Maar er worden uiteindelijk wel
belangrijke knopen doorgehakt, waar gemeenten zich min of meer aan hebben te
conformeren. Hiervoor moeten ze soms geld ophoesten. De Metropoolregio gaat
over belangrijke zaken en toch moet je vaststellen dat de gemeenteraden er niet
al te veel over hebben te vertellen. En de inwoners nog minder. De goede
democratische afweging van verschillende belangen, en goede democratische betrokkenheid
van gemeenteraden laat wel wat te wensen over.”
"Je wil graag dat je iets meer te vertellen hebt als
raadslid”
Marcel Boogers, hoogleraar Regionaal Bestuur
Boogers vergelijkt het met andere regionale
samenwerkingsverbanden in Nederland waar gekozen politici soms meer te zeggen
hebben. “Gemeenteraden in de Metropoolregio kunnen alleen reageren en niet
agenderen. Dat is een probleem. Er zijn regio’s waar raadsleden formeel bij
elkaar komen en regionale aangelegenheden bespreken. Die ook moties in kunnen
dienen. In de MRA worden raadsleden alleen bijgepraat. Dat is de meest lichte
vorm van meedoen. Je wil graag dat je iets meer te vertellen hebt als
raadslid.”
Gesloten deuren
Vergaderingen van Metropoolregio Amsterdam vinden
achter gesloten deuren plaats. Wat de aanwezige ambtenaren, wethouders,
gedeputeerden, commissarissen van de Koning of burgemeesters zeggen, is niet
terug te lezen. Boogers: “Het is allemaal informeel. Formeel is de
Metropoolregio helemaal niks. Maar ook weer wel. Dat maakt het lastig. Ik snap
wel waarom ze daarvoor hebben gekozen. Zo’n lichte vorm geeft meer vrijheid om
te opereren. Maar je moet toch ook willen dat je af en toe eens hinderlijk
gevolgd kan worden door raadsleden. Dat is ook democratie en dat schiet er nu
erg bij in.”
Boogers omschrijft het als achterkamertjespolitiek. ”Het is
wel wat schimmig. Het gebeurt in achterkamertjes. Dat komt wel weer terug in de
voorkamer van de gemeenteraad, maar dan is het besluit al genomen. Dan zijn er
met elkaar in de achterkamertjes al knopen doorgehakt. Dat zijn serieuze
democratische problemen. Als een gemeenteraad zegt: beste wethouder, we fluiten
je terug. Dan heeft de wethouder in huis een probleem, maar ook in
de Metropoolregio, want de volgende keer neemt niemand je meer serieus.”
"Er zijn allerlei manieren om inwoners meer bij de
besluitvorming te betrekken"
Marcel Boogers
De hoogleraar zegt dat er bij wijze van spreken wel
honderden manieren zijn om het samenwerkingsverband transparanter te maken. En
dat is volgens hem nodig om ook de inwoners erbij te betrekken. Inwoners die,
ongevraagd, via de gemeentelijke belastingen meebetalen aan de MRA. “Ik denk
dat je die inwoners veel meer en uitgebreider bij de Metropoolregio kan
betrekken. Die voelen het regionaal belang heus wel, en die willen er ook best
over meepraten. Er is wel eens gepleit om van een MRA een rechtstreeks gekozen
regiobestuur te maken, met verkiezingen. Er zijn allerlei manieren om inwoners
meer bij de besluitvorming te betrekken. Burgerberaden, burgerfora. Doe het in
ieder geval meer dan dat je nu doet.”
Democratisch belang
Ook schetst de bestuurskundige dat zijn adviezen lastig in
een samenwerkingsverband als de Metropoolregio is in te voeren. “Meer
democratie erin verweven zou goed zijn, maar ik weet ook dat het ingewikkeld
is. Dan ga je de samenwerking meer formaliseren en dan gaat het over de
verdeling van taken en bevoegdheden en dat is in bestuurlijk Nederland altijd
ingewikkeld.”
Toch wijst hij erop dat het democratisch belang groot is.
“De grote onderwerpen, woningbouw, infrastructuur, worden allemaal bij
de Metropoolregio besproken. Het gaat er wel over hoe jouw regio er over
twintig jaar uitziet. Dan wil je dat de afwegingen in een open en transparant
traject worden besproken.”
Reacties
Een reactie posten