In fraudezaak rond verkenner Van Strien zagen medewerkers jarenlang ‘dubieuze financiële constructies’
In fraudezaak rond verkenner Van Strien zagen medewerkers jarenlang ‘dubieuze financiële constructies’
Kabinetsverkenner Gom van Strien (PVV) wordt verdacht van ‘onregelmatigheden’ door Utrecht Holdings, waar hij bestuurder was. De Volkskrant sprak met (oud-)medewerkers van de samenwerking van de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht. Veel in de zaak draait om het bedrijf Hereswint BV.
Een paar dagen na zijn aanstelling als verkenner lijkt zijn verleden senator Gom van Strien (PVV) in te halen. In maart dit jaar deden de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht, zijn voormalige werkgevers, aangifte tegen hem en anderen wegens oplichting en/of omkoping.
Als bestuurder van Utrecht Holdings zou Van Strien (72) hebben meegewerkt aan de verkoop van zogeheten spin-offs van de universiteit en het ziekenhuis voor een te lage prijs.
Tussen 2002 en 2009 was Van Strien algemeen directeur van Utrecht Holdings, een bedrijf van de universiteit en het ziekenhuis dat als doel heeft waardevolle kennis te vermarkten.
Zo werd geïnvesteerd in technische start-ups en werden aandelen gehouden van spin-offs, innovatieve onderne-mingen die voortvloeien uit wetenschappelijk onderzoek. De opbrengsten van die investeringen zouden moeten terugvloeien naar de universiteit en het ziekenhuis.
Over de auteurs
Willem Feenstra is onderzoeksjournalist bij de Volkskrant. Hij schreef onder meer over grensoverschrijdend gedrag bij De Wereld Draait Door en bij Defensie. Hessel von Piekartz is politiek verslaggever voor de Volkskrant en schrijft over de volksgezondheid, pensioenen en sociale zekerheid.
Via een persbericht liet Utrecht Holdings eerder dit jaar weten het vermoeden te hebben dat er bij de investeringen ‘onregel-matigheden’ hebben plaatsge-vonden.
Daarbij zouden twee medewerkers en een oud-medewerker betrokken zijn. Uit een publicatie van NRC blijkt dat de oud-medewerker Gom van Strien is. Bronnen rond Utrecht Holdings bevestigen dat tegenover de Volkskrant.
De Volkskrant sprak met (oud-)medewerkers van Utrecht Holdings, die vanwege mogelijke repercussies anoniem willen blijven. Volgens hen kwam de zaak aan het rollen nadat medewerkers jarenlang ‘dubieuze financiële constructies’ voorbij hadden zien komen die ‘niet in het belang van Utrecht Holdings’ waren.
De verontruste medewerkers zouden daarop in het geheim documenten hebben gekopi-eerd en als bewijsmateriaal hebben veiliggesteld.
Deloitte-rapport
Op basis van dat bewijsmateriaal werd in december 2021 het onderzoeks-bureau Deloitte Forensic & Dispute Services ingeschakeld om onregelmatigheden rond de investeringen in spin-offbedrijven te onderzoeken.
In dat onderzoek verschenen Van Strien en zijn opvolger bij Utrecht Holdings als prominente beschuldigden.
Veel draait om het bedrijf Hereswint BV. De echtgenotes van Van Strien en diens opvolger hadden ieder 32 procent van de aandelen van dit bedrijf. Volgens het Deloitte-rapport zorgden Van Strien en zijn opvolger ervoor dat aandelen van spin-offbedrijven bij Hereswint BV terechtkwamen.
Tussen 2006 en 2018 zou op die manier ruim 2 miljoen euro aan dividendbetalingen zijn binnengekomen.
Afgelopen juni oordeelde een rechter in kort geding over de zaak dat communicatie van meerdere (oud-)medewerkers van Utrecht Holdings als bewijsmateriaal dient te worden verstrekt. Zoals gebruikelijk is de uitspraak volledig geanonimiseerd. Maar door bedrijfsnamen te koppelen aan bestuurders en aandeelhouders is te achterhalen dat Van Strien ‘betrokkene 2’ in het vonnis is. Ook mails van hem vallen onder de uitspraak.
In het geanonimiseerde vonnis wordt geciteerd uit mails die Van Strien in 2006, vlak voor de oprichting van Hereswint BV, stuurde aan iemand anders die bij de bv betrokken was. Zo schrijft hij: ‘(..) en ik nemen ieder 32%.’ En: ‘(..) Met mij kun je dan een afspraak maken voor een lening van mij aan jou. Alles is bespreekbaar.’
Leningen
Uit het vonnis blijkt ook dat Van Strien tussen 2005 en 2008 namens Utrecht Holdings drie leningen heeft verstrekt aan het bedrijf Nodens, waarvan de aandelen grotendeels in handen waren van Hereswint BV. En hij adviseerde in 2009 dat een ander investeringsfonds van de Universiteit Utrecht, het Buys Ballot Fonds, zijn aandelen moest verkopen aan Hereswint. Nog geen maand na de afronding van deze transactie keerde Hereswint een hoger dividendbedrag uit dan het aankoopbedrag.
De raad van commissarissen van Utrecht Holdings zou door Van Strien nooit op de hoogte zijn gesteld van zijn belang (via zijn vrouw) in Hereswint BV. Daardoor wisten zij niet van zijn dubbele pet bij transacties rond de spin-offbedrijven.
Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp ontvangt vrijdag verkenner Gom van Strien.Beeld David van Dam / de Volkskrant
Van Strien was zondagmiddag niet bereikbaar voor commen-taar.
Tegenover NRC liet hij eerder weten op de hoogte te zijn van de beschuldigingen. ‘Er kwam een brief van de universiteit met een aantal aperte onjuistheden’, aldus Van Strien.
‘Ik heb een brief teruggeschreven waarin ik alles volledig heb weerlegd. Daarna heb ik niks meer gehoord. Ik ging ervan uit dat deze zaak van tafel was.’ Of zijn vrouw inderdaad 32 procent van de aandelen van Hereswint in handen had? ‘Daar ga ik niet op in.’
Directiefuncties
Hoewel hij qua denkbeelden en politieke achtergrond een onmiskenbaar PVV-profiel heeft, wijkt Van Striens cv af van dat van de meeste partijgenoten. Anders dan bijvoorbeeld veel nieuwe PVV-Kamerleden met een praktisch beroep, werkte Van Strien juist in de academische wereld en vervulde hij directiefuncties.
Zo was hij naast directeur van Utrecht Holdings ook directeur van de faculteit diergenees-kunde van de Universiteit Utrecht.
Maar hij was ook adviseur voor Trekhaakcentrum.nl – ‘marktleider in trekhaak-montages’ – en hij gaf advies aan de Spoedkliniek voor Dieren Amsterdam.
In 2009 maakte Van Strien gebruik van de levensloop-regeling, waardoor hij eerder kon stoppen met werken. Een jaar later ging hij met vroegpensioen.
Na zijn pensionering kocht de Brabander van geboorte een huis met 2 hectare bos in het Limburgse Arcen, waar hij nog steeds woont en naar eigen zeggen in zijn vrije tijd al dan niet in een hangmat ‘van de natuur geniet’.
Hoe onbezorgd die toekomst is, als hij zijn klus als verkenner eenmaal heeft afgerond, zal moeten blijken. Een woordvoerder van Utrecht Holdings bevestigt in elk geval dat er een civiele procedure loopt om de schade op (oud-)medewerkers te verhalen. Daarnaast moet het Openbaar Ministerie nog een beslissing nemen over een eventuele strafzaak.
Met medewerking van Xander van Uffelen en Erik Verwiel.
Reacties
Een reactie posten