De moeizame strijd tegen de ongrijpbare glazenwassersmaffia





ONDERZOEK

De moeizame strijd tegen de ongrijpbare glazenwassersmaffia


Hoe een Zaanse familie een machtig schoonmaakimperium wist op te bouwen, 

en daarbij uitbuiting en intimidatie niet schuwt.

Maar heel weinig glazenwassers willen vertellen over de doodsbedreigingen. Henk is over zijn aarzelingen heen gestapt. Mits we hem Henk noemen, weg van zijn echte naam. En op voorwaarde dat we het over Nootdorp hebben. Pijnacker mag ook. Als het maar ver verwijderd is van het dorp waar hij in werkelijkheid de ramen lapt.

Henk, een massieve vijftiger, had begin vorig jaar een paar adressen overgenomen van een kennis die was afgekeurd. ‘Een Turk of een Bulgaar die verderop aan het lappen was, stapte op me af. Hij sprak een paar woorden Engels, wilde weten voor wie ik werkte. Voor m’n eigen, zei ik. Die gast maakte duidelijk dat ze de wijk hadden overgenomen. Ik moest inpakken en wegwezen en als ik mij nog één keer zou laten zien, zou hij mijn benen breken. Moet je doen, zei ik. Ik gaf niet toe, maar het werd van kwaad tot erger.’

De man begon te bellen, zegt Henk. Hij zei: we weten waar je woont, we pakken je hele familie. Overal waar Henk kwam, werd hij gevolgd. In aangifte had hij geen vertrouwen. ‘Ik werd boos, almaar bozer. Op de sportschool zaten die gasten nog in mijn kop. Ik pakte een schijf van 20 kilo en smeet die dwars door de spiegel.’

Veel bonafide glazenwassers worden geïntimideerd en opgejaagd door Bulgaren en Turkse Nederlanders, vertelt Henk. Hij reed een keer zijn straat uit, zijn dochter naast zich, toen een auto met hem opreed en de chauffeur naar iets in het dashboardkastje greep. ‘Ik ben gelijk naar het politiebureau gereden’, zegt hij. ‘Daar kreeg ik te horen dat ik 112 moet bellen. Dan is het dus te laat. Ik hoorde van andere Turken dat ze van me af wilden. Vul maar in wat dat betekent. Mijn angst is dat ze zo’n jochie inhuren die mij omlegt en na twee jaar weer vrij is. Het is misschien doemdenken, maar het zit wel in mijn hoofd.’

Jan Hamming is burgemeester van Zaanstad. Zijn gemeente mag je de hoofdstad noemen van de glazenwasserij in Nederland. De burgemeester taxeert dat vanuit de achterstandswijken Poelenburg en Peldersveld iedere ochtend zo’n driehonderd Bulgaarse arbeidsmigranten uit ramen lappen gaan. Overal in het land duiken ze op, in Meppel en Hilversum, in Oosterhout en Hoofddorp. ‘Ik weet uit berichten van de arbeidsinspectie en de politie dat ze vaak intimiderend te werk gaan’, zegt de burgemeester. ‘Dat ze desnoods met geweld andere glazenwassers uit hun wijk verdrijven. Wie tegenstribbelt loopt de kans van zijn ladder geschopt te worden. Maar weinigen doen aangifte.’

Hamming is een lange man met een melancholieke oogopslag. Hij zegt: ‘Wij hebben de sterke indruk dat de Bulgaren uit Zaanstad afhankelijk zijn van Turkse bovenbazen in onze gemeente. De Bulgaren zijn in schijn zelfstandige glazenwassers, in werkelijkheid worden ze zwaar onderbetaald en strijkt de Turks-Nederlandse top van de organisatie miljoenen op. Het is al jaren aan de gang, het is moeilijk de vinger te leggen op de precieze gang van zaken, maar voor mij staat vast dat er een einde moet komen aan deze praktijken. Wij gaan het aanpakken. Glazenwassers komen onder toezicht te staan.’

Elke dag bij het ochtendgloren, tussen zes en half acht, vertrekt een glazenwassersbrigade vanaf het vaste punt Gibraltar, een winkelcentrum in de wijk Peldersveld. De inzittenden slenteren naar de bakkerswinkel of naar het Turkse theehuis om proviand in te slaan. Tientallen bestelbusjes met ladders op het dak komen en gaan. Het is een wonderlijk gezicht, zo veel busjes, zo veel ladders. Op het parkeerterrein staan ook auto’s die een andere orde vertegenwoordigen: een goudkleurige Tesla, een matzwarte Mercedes AMG, een Audi SQ7. In de vroege avond, tussen zes en acht, keren de busjes terug uit het land. Volgens buitenmedewerkers van de gemeentelijke dienst Overlast krijgen de Bulgaren ter plekke, achterin een van de winkels, hun dagloon uitbetaald.

Iedereen die zich geroepen voelt mag in Nederland glazenwassen. Een vakdiploma of vergunning is niet vereist. Bulgarije is een EU-land en kent sinds 2014 vrij verkeer van personen. Het betekent dat Bulgaren zonder beperkingen mogen werken in Nederland. De chef van het gemeentelijk ondermijningsteam straalt vastberadenheid uit: ‘Ik kan heel slecht tegen onrecht. Glazenwassers zien hun bedrijf kapot gaan, worden bedreigd, krijgen te horen dat hun familie gevolgd wordt – wij geven niet op.’ Zijn team probeert criminele netwerken op te sporen en aan te pakken.

‘’Wie tegenstribbelt
loopt de kans van zijn ladder geschoptte worden. Maar weinigen
doen aangifte
Jan Hamming burgemeester Zaanstad

De chef moet onderkennen dat zijn arm niet ver reikt: ‘Elke keer vragen glazenwassers mij: ‘Doen jullie nog wat? Ik merk er geen klote van, het gaat allemaal gewoon door.’ Dan moet ik zeggen: wij werken ons het lazerus. Fanatieke gasten van de arbeidsinspectie jagen op schijnzelfstandigheid onder de Bulgaren. Wij zijn afhankelijk van medewerking van andere instanties. Overal is de opsporingscapaciteit beperkt. Wat wij kunnen doen, blijft een druppel op de gloeiende plaat.’

De chef wil vanwege zijn veiligheid niet met zijn naam in de krant (‘Ik moet nog langer mee’), maar legt graag uit wat zijn probleem is: ‘Die glazenwassers leven verscholen in Zaandam. Ze zijn ongrijpbaar. Ze hebben zich niet ingeschreven bij de gemeente of ze staan ingeschreven op een adres waar ze niet wonen. Ze verkassen voortdurend. Als je ze op straat aanspreekt, duikt standaard een Turkse Nederlander op. ‘Dit is mijn patron’, zegt de Bulgaar dan. Ze hebben het allemaal over hun ‘patron’. Met hun patron erbij komt er helemaal geen woord meer uit.’

De patron zit ook de politie in de weg. Sherwin Tjin Asjoe, de Zaanse politiechef, is bestuurskundige. Als Surinaamse jongen is hij opgegroeid in een Haagse volkswijk, het werk op straat vindt hij nog altijd het mooiste dat er is. Hij vertelt dat hij in Poelenburg een jonge Bulgaar aanhield die over straat liep met een kolossale sloophamer. ‘Die jongen had geen papieren bij zich. Zijn patron, zei hij, had voor hem een huis geregeld in Almere. Ik zag op Google een verschrikkelijke achenebbisj woning. Ik nam hem mee naar het bureau, ik zei: wie ben je? De jongen ging bellen. Ik zei: nee, wie ben je? Hij moest bellen, zei hij. Met z’n patron. Die kwam prompt naar het bureau, het was een Turkse Nederlander hier uit Zaandam. Hij kwam het legitimatiebewijs van die jongen laten zien. Waarom had die Bulgaar niet zelf zijn eigen legitimatiebewijs bij zich? Interessant toch? Zei die baas: ‘Nou ja, ik help hem, dat is alles.’’Glazenwassersmaffia

Hoe moeten we het begrijpen, honderden glazenwassers in twee achterstandswijken en nagenoeg allemaal van Bulgaarse nationaliteit? Het verhaal over Zaandam als epicentrum van het glazenwassen in Nederland, en dan ook nog in een malafide variant, is al dertig jaar geleden begonnen, op onschuldige wijze. Destijds had Wilco de Vries met zijn eenmanszaak Orion één klant, het Telegraaf-gebouw in Amsterdam-West. Had hij het laatste raam gelapt, dan wachtte het eerste raam weer op spons en zeem. Hij vond het een aangename tredmolen.

In 1995 viel De Vries van de ladder. Hij liep gecompliceerde breuken op en was voor maanden uitgeschakeld. Twee Turks-Nederlandse broers uit Poelenburg behoorden tot degenen die voor hem in de bres sprongen, zij het niet lang. Ze zagen kansen, begonnen voor zichzelf en zijn gaandeweg Bulgaren gaan rekruteren voor al het lapwerk. Tegen vergoedingen die ver onder het minimumloon lagen.

Voor het gemak opereerde het nieuwe bedrijf van de twee broers onder de naam van de onderneming van De Vries, Orion. Of onder varianten daarop, zoals Nieuw Orion of Orion Clean. Overal in het land liet de Bulgaarse brigade zich zien en van overal ontving De Vries klachten, jarenlang. Over Orion, niet zijn Orion, maar het Orion van de Turks-Nederlandse broers. Websites getuigden ervan: ‘Mijn glazenwasser is bedreigd door deze mensen’, schreef Esther uit Veenendaal al tien jaar geleden op Opiness.nl, een site voor klantbeoordeling van bedrijven. In de Vogelenbuurt in Utrecht werden huis-aan-huiswaarschuwingsbriefjes verspreid: ‘Glazenwassersmaffia uit Zaandam actief in Utrecht’.

Als een van de weinigen deed een glazenwasser uit Appingedam in 2018 aangifte bij de politie: ‘Bulgaren achtervolgen me en zeggen dat ze mijn hoofd eraf snijden. Als jij boven op de ladder staat en zij rijden er ‘per ongeluk’ tegenaan, lig jij beneden en komen zij ermee weg.’ Telkens moest Orion-directeur De Vries uitleggen dat hij het ook niet kon helpen. Hij zocht de broers op in Poelenburg. Ja, ze begrepen zijn punt. En nee, er veranderde niets. Behalve dat de broers en familieleden hun werkterrein uitbreidden, met steeds meer Bulgaren.

Eén keer zijn de Turks-Nederlandse bovenbazen door justitie aangepakt. In 2014 stonden vier leden van dezelfde familie, broer en zus, neef en oom, voor de rechtbank. Met vijf ondernemingen waren ze actief in glasbewassing, schoonmaak en bouwklussen. Een van die bedrijven droeg de naam Xorion – zie Orion. De rechtbank achtte bewezen dat de verdachten ‘op grote schaal glasbewassingen door als glazenwassers werkzame Bulgaren hebben laten uitvoeren en de omzet niet hebben verantwoord in de belastingaangiften’.

In het vonnis ontstond voor het eerst enig zicht op het verdienmodel van de familie. In ruim drie jaar, tussen 2007 en 2010, was een bedrag van 7,3 miljoen euro voor de belastingen verzwegen, weggesluisd naar Turkije en daar witgewassen. Tegenover de miljoenenwinsten stonden schamele beloningen voor de Bulgaren. De rechtbankstukken vermelden onder meer de aanhouding van een Bulgaarse glazenwasser in Hippolytushoef. De man verklaarde te werken voor een van de bedrijven van de Turks-Nederlandse familie uit Zaanstad. Voor 30 euro per dag. Uit het proces-verbaal: ‘Hij werkt daarvoor acht uur en krijgt aan het eind van de dag contant uitbetaald door de baas.’

Uiteindelijk ontsprong de familie in 2017 goeddeels de dans: de neef, de hoofdverdachte, kreeg voor twee aanklachten een taakstraf van 6 weken respectievelijk 60 dagen hechtenis. En die ruim zeven miljoen die was witgewassen? Tja, dat geld was weg. Justitie heeft geprobeerd beslag te leggen op onroerend goed in Turkije, maar dat stond inmiddels op naam van buitenstaanders. Een ontnemingsvordering werd uiteindelijk afgedaan voor het symbolische bedrag van één euro. Poelenburg als het Siciliaanse Corleone: één familie die via handlangers alles bestiert. Voor de burgemeester staat vast dat de familie ‘nog altijd zeer actief is binnen de branche’ en nog volop bedreigt en intimideert ‘om concurrerende glazenwassers letterlijk uit de markt te drukken’.Spookbewoning

Hoe zijn de Bulgaren in Zaanstad terechtgekomen? De Zaanse Bulgaren, een aantal van Roma-afkomst, komen uit een bevolkingsgroep in het zuiden en noordoosten van Bulgarije. Ze spreken Turks. Van oudsher zijn de mensen er straatarm. Bovendien zijn ze ontworteld. In de jaren tachtig dwong de communistische dictator Zjivkov de Turks sprekende, islamitische minderheid van zijn land om een Bulgaarse naam aan te nemen en te breken met islamitische tradities. Turkse Bulgaren zochten vervolgens op grote schaal aansluiting bij Turkse gemeenschappen in West-Europa. Zoals die in Poelenburg en Peldersveld. Daar werden ze aan het ramen lappen gezet.

Bij wijze van introductie maken de nieuwkomers in Zaanstad, onder Turkse begeleiding, een tocht langs de burelen. Het begint bij een regionaal loket waar veel Bulgaren een zogeheten RNI-aanvraag doen: Registratie Niet-Ingezetene. Ze melden zich aan, hebben daardoor recht op een BSN-nummer, maar verstrekken niet meer dan een voorlopig verblijfadres. Letterlijk kan men zo alle kanten op, onderduiken op het ene adres, opduiken op een ander. Tot ergernis van de chef van het ondermijningsteam: ‘Hoe vind je een Bulgaar die niet bij Burgerzaken van de gemeente staat ingeschreven? Of die een fictief adres heeft opgegeven? Dat is lang zoeken, hoor. Controle en handhaving zijn door dat achterlijke registratiesysteem niet te doen.’

Wat het concreet betekent wordt duidelijk bij een inspectie naar spookbewoning door een paar ambtenaren van het team basisregistratie. Ze hebben een tip ontvangen dat op een zeker adres in Poelenburg andere mensen zijn ingetrokken dan die er geregistreerd staan. Maar de Bulgaarse vrouw die aan de deur verschijnt blijkt met recht op het bewuste adres te wonen. Dan komt ze ongevraagd aandragen met een stapel van wel dertig ongeopende brieven van allerlei instanties. De post is bestemd voor een zekere Dimitrov, ene Hristov, een bouwbedrijf en nog een handvol ondernemingen. Allemaal hebben zij zich fictief laten inschrijven op het Poelenburgse adres van de Bulgaarse vrouw. En niemand die weet waar Dimitrov, Hristov en de anderen in werkelijkheid zich ophouden.

Eén keer zijn de Turks- Nederlandse bovenbazen door justitie aangepakt

De inwijding van de Bulgaren wordt na de registratie als niet-ingezetene vervolgd bij de Kamer van Koophandel waar de nieuwkomers zich aanmelden voor een eenmanszaak in schoonmaak, interieurverzorging, glazenwasserij. Voor de wet en voor de Belastingdienst is men nu zzp’er. Dat wil zeggen: er is geen zorgplicht voor de Turkse opdrachtgevers. Die hoeven zich dus niet te bekommeren om afdracht van sociale premies en inhouding van belastingen. Dit is immers allemaal een zaak van de nieuwe zelfstandige ondernemer.

Huisvesting van de nieuwkomers vormt het sluitstuk. Poelenburg en Peldersveld tellen ongeveer 15 duizend inwoners. Het aanzicht wordt gedomineerd door drie kolossale galerijflats, elk veertien hoog en een paar honderd meter lang. Ze zijn eind jaren zestig gebouwd op initiatief van het Zaanse bedrijfsleven voor hun Nederlandse en Turkse werknemers. Poelenburg en Peldersveld ogen op het eerste gezicht als open en verzorgde nieuwbouwwijken. Er is ruimte en licht – het belichaamt het naoorlogse ideaal van de functionele stad, waar wonen en verkeer gescheiden waren en speelweiden klaarlagen voor de jonge moeder en haar kinderen.

Maar het stralende geluk van de tekentafel is verdrongen door de misère van een schaduwwereld. Het gemeentelijke actieplan 2020-2040, bedoeld om de wijken te verheffen, constateert ‘het gevaar van een parallelle samenleving’. De wijken staan ‘hoog op de verkeerde lijstjes’: drugscriminaliteit, armoede, illegale onderhuur, Turks als voertaal, zwerfvuil met bijbehorende rattenplagen en bijna één op de twee kinderen die aan obesitas lijdt. Onder het plaveisel het moeras.

Hier wonen, naast Turkse Nederlanders en een afnemend aantal andere Nederlanders, de Bulgaren, zij het dat ze tegenwoordig ook verspreid wonen over de stad. Niemand weet om hoeveel mensen het gaat. Duizenden, veronderstellen ambtenaren van de teams die zich richten op woonfraude- en overlastbestrijding. Hoeveel duizend? Geen idee. Bulgaren laten zich nauwelijks aanspreken, trekken zich terug. De ambtenaren treffen kleine appartementen met wel acht Bulgaren in illegale onderhuur. Een dag later blijkt de flatwoning ontruimd en zijn de bewoners vertrokken. Bestemming onbekend. De ambtenaren zien dat een aantal Bulgaren hun kinderen laat overkomen, vaak vergezeld van grootouders.

De huisvesting van de Bulgaren is overwegend in Turkse handen. Uit een opsporingsonderzoek van de arbeidsinspectie ISZW uit maart 2019: ‘In de gemeente Zaanstad is er een Turkse man die veertig à vijftig woningen in Zaandam heeft gekocht. Deze woningen zitten stampvol met Bulgaren.’ ‘Kom eens kijken’, zegt burgemeester Hamming. Hij loopt naar een raam in zijn werkkamer, schuift de vitrage opzij en wijst op twee verwaarloosde panden schuin aan de overkant van de straat. ‘In die twee huizen lagen bij elkaar 80 matrassen, nee, ik moet precies zijn, het waren er 78. 78 matrassen voor 78 Bulgaren die per maand 800 euro moesten betalen. Voor één matras. Het is gewoon pure maffia.’

De Bulgaren werken zes dagen per week, vaak twaalf tot veertien uur per dag, voor het loon van een 16-jarige vakantiekracht: 8 euro per uur. ‘Nog altijd twee keer zoveel als ze in Bulgarije verdienen’, verklaart Elitsa Yordanova, een Bulgaarse vrouw die twintig jaar geleden als schoonmaakster naar Nederland kwam. Nu heeft ze in Amsterdam een eigen informatiepunt voor Bulgaren. Het gemeentebestuur van Zaanstad heeft haar hulp ingeroepen om contact te krijgen met Bulgaarse inwoners. Ze heeft als een van heel weinigen een zekere toegang tot de gesloten gemeenschap. ‘Waarom klagen ze niet over hun uitbuiting?’ vraagt ze zich hardop af. ‘Ik smeek ze soms om te protesteren tegen hun Turkse bazen. Maar ze staan met de rug tegen de muur. Wie vandaag protesteert, staat morgen op straat.’

Intussen betekent de komst van zoveel achtergestelde arbeidsmigranten een zware belasting voor wijken die toch al op achterstand staan. Huisarts Milli werkt in een praktijk met 5.400 patiënten – een normpraktijk telt er 2.100. Zeshonderd patiënten zijn van Bulgaarse afkomst. Zeker de helft van hen is niet verzekerd. De huisarts zit klem. Ze zegt: ‘Ik heb twee onmogelijke opties. Of ik stop ermee en laat deze mensen in de steek. Als ik doorga, kan dat alleen met nieuwe collega’s. En die zijn er niet. Wat moet ik nou?’Dader en slachtoffer

Petra Glandorff is directeur van basisschool Kleurenpracht. Zo’n 180 kinderen, de helft Turks, een kwart Bulgaars. ‘Elke dag komen hier prachtige kinderen die per ongeluk in deze wijk zijn geboren.’ De Bulgaarse kinderen zijn haar moeilijkste groep. Ze spreken geen Nederlands, ze kunnen niet rekenen, ze gaan laat naar bed en komen vermoeid op school. Er bestaat een hoge absentie. Veel Bulgaarse kinderen zijn ondervoed. De schooldirecteur: ‘De ouders houden zich onzichtbaar, ze zijn wantrouwend. Ze werken zich kapot. Hun kinderen zijn vaak alleen thuis of worden verzorgd door oma’s. Die pamperen de kinderen. Dan komen ze naar school in een buggy, een luier om, lollie in de mond. Ik zit met de handen in mijn haar als het over de Bulgaren gaat.’

Zo vormt zich het beeld van een paradox, van een grote groep Bulgaren in een malafide systeem die tegelijk dader en slachtoffer zijn. Elitsa Yordanova, de contactpersoon: ‘Het hoogste percentage kinderen met overgewicht? Bulgaarse kinderen. Het hoogste percentage verzuim op school? Bulgaarse kinderen. Het hoogste percentage illegale onderhuurders? De Bulgaren. Het hoogste percentage abortussen? Weer de Bulgaren.’ Ze weet dat Bulgaarse glazenwassers meedoen aan bedreigingen. ‘Maar als je baas zegt dat je een wijk moet veroveren, koste wat het kost, dan doe je dat. Omdat je anders helemaal geen geld krijgt. En ook je matras nog kwijtraakt. Ik zeg altijd: je kunt pas kiezen als er iets te kiezen valt.’

De macht in Poelenburg-Peldersveld draait nog altijd om dezelfde Turks-Nederlandse familie. ‘Ze bepalen alles’, verzucht een ingewijde, leidinggevende ambtenaar. De burgemeester wil de naam van de ambtenaar niet gepubliceerd hebben, om veiligheidsredenen. De man is eerder bedreigd. Hij zegt: ‘Ze persen glazenwassersbedrijven af waarmee ze zogenaamd samenwerken, ze eigenen zich wijken toe en bieden deze dan te koop aan. Ze hebben eigen bedrijven waarvoor ze Bulgaren laten werken, in naam zzp’er, maar elke avond moeten ze de omzet van die dag inleveren. Het vermoeden is dat ook de huisvesting in hun handen is, al staan die huizen dan weer niet op hun familienaam. Als er berichten komen uit het land over intimidatie, gaat het altijd over dezelfde familie. Met onze eigen waarnemingen komen we altijd weer uit bij die ene naam. Dus ja, we weten wie het zijn. Maar we komen er niet bij.’brek aan samenwerking

Hoe kan dat toch? Burgemeester Hamming: ‘Weten en bewijzen zijn twee dingen, zeker tegenover criminelen die alle juridische vluchtwegen gebruiken. Zonder Belastingdienst, zonder arbeidsinspectie kan je het vergeten dat we die glazenwassersmaffia eronder krijgen. We kunnen het aanpakken, maar dat vergt een eensgezinde overheid met hechte samenwerking tussen alle instanties. Daar schort het aan.’ Uit het rapport Sluipend gif uit 2018 van drie onderzoekers van de Politieacademie: ‘Een effectieve aanpak raakt versnipperd over verschillende organisaties, afdelingen, programma’s en thema’s.’

Verplicht pinnen in plaats van contant afrekenen zou bijvoorbeeld de glazenwassersbranche al een stuk transparanter maken. De arbeidsinspectie wil het graag, het ministerie van Financiën en de Nederlandsche Bank zijn tegen. De burgemeester: ‘Het kan toch niet zo zijn dat we de ondermijnende criminaliteit zijn goddelijke gang laten gaan, omdat de familie Jansen principieel met contant geld moet kunnen betalen?’

Ook elders stagneert de eensgezindheid. Een medewerker van de arbeidsinspectie: ‘In het verleden hebben Belastingdienst, UWV, gemeenten en inspectie gezamenlijk de schoonmaakbranche gecontroleerd. We merken dat medewerkers van de Belastingdienst na het toeslagenschandaal groggy in de hoek liggen. Dat is moeilijk te accepteren, omdat wij de dienst juist nu heel hard nodig hebben.’Drempels

In een poging terrein terug te winnen heeft Hamming afgelopen donderdag een vergunningplicht voor schoonmaakbedrijven aangekondigd. De kern van de nieuwe verordening is dat glazenwassers voortaan onder curatele worden geplaatst. Er is een vergunning nodig van de burgemeester om glazenwasser te mogen zijn, dat geldt voor nieuw en oud.

Wie zo’n vergunning aanvraagt, zal in brede zin worden gecheckt op zijn staat van dienst. Bestaat bijvoorbeeld een sterk vermoeden dat de aanvrager alleen in schijn zelfstandig ondernemer is, dan zal de burgemeester de aanvraag weigeren. Hamming: ‘We moeten drempels opwerpen om het criminele gedrag zo moeilijk mogelijk te maken. Steun vanuit Den Haag is geboden, want het is een landelijk probleem waarvan de uitwassen in Zaandam zichtbaar zijn.’

Het Kamerlid Songül Mutluer (PvdA) ziet het vergunningensysteem als een waardevolle poging enige greep te krijgen op de glazenwassersbranche, maar, zegt ze, voer die vergunningplicht dan landelijk in en koppel het meteen aan een plicht om betalingen via de bankrekening te laten lopen. Ze heeft de kwestie aangekaart bij het kabinet, een motie hierover is door de Kamer aangenomen, maar de minister van Justitie aarzelt over de wenselijkheid van landelijke regulering.

‘’
Als je baas zegt dat je een wijk moet veroveren, dan doe je dat 
omdat je anders helemaal geen geld krijgt. Je kunt pas kiezen als er iets te kiezen valt
Elitsa Yordanova adviseur

Uiteindelijk luidt de vraag: wie is de baas in Poelenburg en Peldersveld? Niet het gemeentebestuur, zo lijkt het. Burgemeester Hamming kijkt ver vooruit, tot voorbij de huidige scheve machtsverhoudingen in zijn achterstandswijken. ‘We hebben met wel dertig partijen een alomvattend pact gesloten om deze buurten op te tillen. Daar hebben we twintig jaar voor nodig. Onze allerbelangrijkste opdracht is te voorkomen dat ook de nieuwe generaties ontwricht raken.’

Politiechef Tjin Asjoe vertelt over een illustratieve ervaring: ‘We hadden last van autobranden, ik was op straat, ik zie jongens uit een supermarkt komen met flessen spiritus en ik denk: tijd voor een praatje. Drie Bulgaarse jongens, 16, 17 jaar oud. Wat doen jullie hier? Niks. Gaan jullie naar school? Nee, niet naar school. Hebben jullie werk? Nee, geen werk. Een van die jongens vertelde dat hij laatst in Bulgarije was getrouwd. Hij was 16. Zijn bruid zou binnenkort overkomen. Stel je voor: 16 jaar, getrouwd, geen scholing, geen werk. Als je dat framet op een Nederlandse 16-jarige krijgt die Veilig Thuis op zijn dak. Naar zo’n Bulgaarse jongen kijkt niemand om. Die verdwijnt hier ergens in de hoogbouw uit het zicht.’

De burgemeester: ‘We zijn er nog niet, dat is het eerlijke verhaal. Maar elke keer laten zien dat je er bent, vertrouwen herwinnen, daarop voortbouwen en dan die foute gasten uitroken en eruit kicken – eigenlijk is het een overzichtelijke opdracht.’

REACTIE BELASTINGDIENST

De Belastingdienst zegt zich niet te herkennen in de uitspraken van de arbeidsinspectie. Vanwege juridische belemmeringen kan de dienst niet zo maar gegevens delen met andere instanties. ‘Maar als binnen het bestaande samenwerkingsverband tussen Regionale Informatie- en Expertise Centra partners daar formeel om verzoeken, verstrekken wij nog altijd informatie.’

OVER DE AUTEUR

Jan Tromp is journalist en schrijver (Nederland drugslandDe achterkant van Nederland). Voor de Volkskrant recenseert hij boeken over politiek en openbaar bestuur.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Look closely and you'll see Jared Kushner's cynical ‘deal of the century’ for Palestinians in action

Liquidatie advocaat van kroongetuige Nabil B. werd ‘nooit voor mogelijk gehouden’